پلاک خودرو (رمزگشایی پلاک های ملی)

  سیستم و نحوه شماره گذاری خودروها در ایران داستانی نسبتاً جالب و طولانی دارد. تا به حال قوانین و شرایط متفاوتی برای پلاک های خودرو ،چگونگی تعویض و همچنین ابعاد آنها تصویب و اجرا شده و البته گاهی نیز در زمان اجرا به فراموشی سپرده شده است.

سیستم و نحوه شماره گذاری خودروها در ایران داستانی نسبتاً جالب و طولانی دارد. تا به حال قوانین و شرایط متفاوتی برای پلاک های خودرو ،چگونگی تعویض و همچنین ابعاد آنها تصویب و اجرا شده و گاهی نیز در زمان اجرا به فراموشی سپرده شده است.
تا آنجا که به خاطر دارم، پلاک های ابتدایی متشکل بود از نام شهر و حدود چهار عدد که در بالای نام شهر قرار داشت. بعدها با افزایش خودرو، یکی از حروف الفبای فارسی نیز به کنار نام شهرها اضافه گردید.

سپس نوبت به پلاک هایی رسید که نام شهر با عدد دو رقمی ترکیب شد و پلاک های خاطره انگیزی را ساخت که هنوز مطمئناً ماشین بازهای آن روزها، خاطرات فراوانی با آن پلاک ها دارند، مانند: تهران28، تهران42 و. . .
در سال1369 کار به جایی رسید که سیامک شایقی نام فیلم خود را رنو تهران 29 گذاشت و این نام گذاری دلیلی است بر اهمیت پلاک ماشین ها در آن سال های نه چندان دور داشت.

در ده هفتاد نوبت به طرح تعویض پلاک و پلاک های لیزری رسید. خودروها با پلاک های لیزری در خیابان ها تردد می کردند، نصب پلاک لیزری بر روی خودروها با عرضه پراید به بازار خودرو کشور تقریباً همزمان بود.
در سال 1378 با آمدن پلاک های لیزری، مسئولین تصمیم گرفتند که باید تمامی پلاک های خودروها یکسان شوند و این نوع پلاک بر روی همه ی خودروها نصب گردد، لذا طرح تعویض پلاک در سطح کشور آغاز شد و تا به آنجا رسید که مالکان خودرو موظف به دریافت برچسب تعویض پلاک شدند و بابت آن برچسب ها نیز در آن روزگار مبلغی از آنها اخذ گردید و بماند که این برچسب ها و نصب آنها بر روی شیشه جلوی خودروها چه داستان ها و خساراتی را برای صاحبان خودروها به راه انداخت. ولی، این طرح، هیچ وقت اجرایی نشد و به خاطر ها بیوست.
در سال های اخیر و دهه هشتاد نوبت به پلاک های ملی رسید که هم دارای ابعاد و طرحی جدید بود وهم در نوع شماره گذاری و چیدمان اعداد و حروف در کنار یکدیگر بدیع به نظر می رسید.
کُدهای دو رقمی که در سمت راست این پلاک ها قرا داشتند، معرف محل سکونت و آدرس شهر و منطقه ای بود که مالک خودرو در زمان خرید خودرو به اداره شماره گذاری اعلام کرده بودند.

تفاوت فاحش و اصلی و شاید دلیلی که باعث نصب این نوع پلاک بر روی خودروها گردید، در این بود که این پلاک به خودرو تعلق نداشت و متعلق به مالک خودرو بود و با انتقال خودرو به شخصی دیگر پلاک انتقال نمی یافت و پلاک فقط به شخص تعلق داشت و با تغییر وسیله نقلیه، شخص همواره از پلاک ثابتی استفاده می کند.
با توجه به افزایش روز افزون خودرو در سطح شهرها و تمایل مالکیت حداقل یک خودرو برای هر خانواده به نظر می رسد که به زودی این کُدهای دو رقمی نیز به پایان خواهد رسید و باید شاهد پلاک های جدید و یا اعداد و حروفی جدید بر روی پلاک ها باشیم.
در حال حاضر نیز تعویض پلاک موتور سیکلت ها و ملی شدن پلاک این وسیله نقلیه در حال اجرا می باشد و مالکان موتور سیکلت ها طبق جدول اعلام شده جهت تعویض پلاک با در دست داشتن مدارک مورد نیاز به محل های مخصوص اجرای این طرح مراجعه می نمایند.

اگر کمی کنجکاو باشید شاید دیدن پلاک ها متفاوت و جدید در سطح شهرمحل سکونت شما برایتان جالب به نظر برسد و بخواهید بدانید که این خودرو به کدام شهر تعلق دارد و از کجا به شهر شما آمده است.
اگر در تهران سکونت دارید، دیدن پلاک های با کُدهای ایران 11،22،33،44،55،66،78،87،21و حتی 68 برایتان غریبه نیست و شاید فقط نخستین بار حس کنجکاوی شما را تحریک کرده باشد، چرا که این کُدها تمامی به تهران و حومه و در دورترین منطقه به شهرستان البرز تعلق دارند، ولی دیدن پلاک های 91،72،56،46و... آدم های کنجکاو را به تکاپو وامیدارد تا بدانید که این خودرو از کجا امده و مالک آن اهل کدام نقطه از ایران است.

در انتها چگونگی منطقه بندی پلاک های ملی را برای پاسخ به حس کنجکاو شما خودرو دوستان درج می کنیم.
آذربایجان شرقی (تبریز) کُد های : 15- 25- 35
آذربایجان غربی (ارومیه) کُدهای : 17- 27
اردبیل (اردبیل) کُدهای : 91
اصفهان (اصفهان) کُدهای : 13 - 23- 43
ایلام (ایلام) کُدهای : 98
البرز (کرج) کُدهای : 68 - 78
بوشهر (بوشهر) کُدهای : 48 - 58
تهران (تهران) کُدهای : 11- 22- 33- 44- 55- 21- 66- 77- 88- 99
چهارمحال بختیاری (شهرکرد) کُدهای :71 - 81
خراسان (مشهد) کُدهای : 12- 32- 42
خوزستان (اهواز) کُدهای : 14- 24 -34 - 35
زنجان (زنجان) کُدهای : 97 - 87
سمنان (سمنان) کُدهای : 86 - 96
سیستان و بلوچستان (زاهدان) کُدهای : 85 - 95
فارس (شیراز) کُدهای : 63 - 73 - 83
قزوین (قزوین) کُدهای : 79 - 89
قم (قم) کُدهای : 16 - 26 - 36
کردستان (سنندج) کُدهای : 51 - 61
کرمان (کرمان) کُدهای : 45 - 65
کرمانشاه (کرمانشاه) کُدهای : 19 - 29
کهگیلویه بویراحمد (یاسوج) کُدهای : 49
گلستان (گرگان) کُدهای : 59 - 69
گیلان (رشت) کُدهای : 46 - 56 - 76
لرستان (خرم آباد) کُدهای : 31- 41
مازندران (ساری) کُدهای : 62 -72 - 82- 92
مرکزی (اراک) کُدهای : 47 - 57
هرمزگان (بندرعباس) کُدهای : 84 - 94
همدان (همدان) کُدهای : 18 - 28
یزد (یزد) کُدهای : 54 - 64